ชื่องานวิจัย :

โครงการศึกษารูปแบบการจัดการอาหารเด็กวัยเรียนระดับประถมศึกษาที่ส่งผลต่อ การบริโภคอาหารที่มีไขมันอย่างเหมาะสม (กรณีศึกษาจังหวัดนครปฐม) 

ที่มาและความสำคัญ :

เด็กวัยเรียนเป็นวัยที่มักจะมีปัญหาภาวะทุพโภชนาการ ทั้งปัญหาการขาดสารอาหารและปัญหาโภชนาการเกิน สาเหตุสำคัญของปัญหา คือการบริโภคอาหารที่มีพลังงานสูง โดยเฉพาะการบริโภคอาหารประเภทแป้ง น้ำตาล และไขมัน โรงเรียนจัดอาหารกลางวันและอาหารว่างเป็นอาหารและเครื่องดื่มที่ให้พลังงานสูงอุดมไปด้วยไขมันและน้ำตาล ในขณะที่รอบโรงเรียนมักพบร้านขายอาหารประเภทที่มีไขมันและน้ำตาลสูงในเขตเมืองทั่วประเทศ ภาครัฐโดยกระทรวงสาธารณสุขได้มีแนวทาง และมาตรการการจัดบริการอาหาร และการควบคุมอาหารที่มีรสหวาน มันและเค็มสูง ร่วมกับกิจกรรมทางกาย ในโรงเรียนทั่วประเทศ จำนวน 354 โรงเรียน พบว่า โรงเรียนเกือบทั้งหมดมีการจำหน่ายอาหารในโรงเรียน โดยอาหารที่จำหน่ายแพร่หลายมากที่สุดเป็นอาหารรส หวาน มัน เค็ม ได้แก่น้ำหวาน อาหารทอด และขนมกรุบกรอบ สะท้อนถึงการจัดหรือจำหน่ายอาหารที่เป็นสาเหตุให้เกิดโรคอ้วนยังคงอยู่การกำหนดนโยบาย ระเบียบ มาตรการ ข้อตกลงร่วมกันของโรงเรียน การให้ความรู้ การเผยแพร่ประชาสัมพันธ์กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ครู นักเรียน ผู้ประกอบการ แม่ครัว ผู้ปกครอง และชุมชน รวมถึงศักยภาพและสิ่งแวดล้อมของโรงเรียน เนื่องจาก ปัญหาโรคอ้วนที่เกี่ยวข้องหลายมิติทั้งมิติสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ ดังนั้น การนำนโยบายสู่การปฏิบัติในโรงเรียนประถมศึกษาที่มีบริบทแตกต่างกันจึงน่าจะมีนโยบาย มาตรการและการปฏิบัติติที่แตกต่างกัน โรงเรียนที่ผ่านการประเมินโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับเพชร เด็กนักเรียนยังคงมีปัญหาน้ำหนักเกินมาตรฐานและมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีรสหวาน มัน เค็ม ทั้งที่มีตัวชี้วัดหรือมาตรการควบคุมคุณภาพของอาหารกลางวัน การจัดหรือจำหน่ายอาหารว่างและเครื่องดื่มที่มีรสหวาน มัน เค็มให้แก่นักเรียนแสดงถึงการดำเนินงานที่อาจไม่ต่อเนื่อง นักเรียนไม่มีความรอบรู้ทางด้านสุขภาพ รวมไปถึงปัจจัยส่งผลต่อการแก้ไขปัญหาที่อาจไม่เพียงพอ ดังนั้นการดำเนินงานของโรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับเพชร จึงมีทั้งนโยบาย แนวทางและการดำเนินงานในการแก้ไขปัญหาที่เป็นโอกาส ขณะเดียวกัน อาจมีข้อจำกัดหรือความท้าทายบางประการที่ทำให้ปัญหาภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนยังคงเป็นโรคระบาดในประเทศไทย ดังนั้น เพื่อให้ทราบรูปแบบการจัดการอาหารที่มีไขมันสูงที่มีการดำเนินงานทั้งในโรงเรียน รอบรั้วโรงเรียน ครอบครัวและชุมชน การศึกษาครั้งนี้ จึงทำการศึกษาทั้งสถานการณ์การบริโภคอาหาร ปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูงของเด็กวัยเรียนระดับประถมศึกษา และรูปแบบการจัดการอาหารที่มีไขมันสูงในกรณีศึกษาจังหวัดนครปฐม

ขอบเขต/พื้นที่ศึกษา :

1 พฤษภาคม 2564 - 30 มิถุนายน 2565

วัตถุประสงค์ :

1. ศึกษาสถานการณ์การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูงของเด็กวัยเรียนระดับประถมศึกษา

2. ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูงของเด็กวัยเรียนระดับประถมศึกษา

3. ศึกษารูปแบบการจัดการอาหารที่มีไขมันสูงของเด็กในโรงเรียน รอบรั้วโรงเรียน ครอบครัวและชุมชน

ช่วงเวลาที่จัดกิจกรรม/โครงการ :

1 พฤษภาคม 2564 - 30 มิถุนายน 2565

สถานที่จัดกิจกรรม/โครงการ :

โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพระดับประถมศึกษาเป้าหมายในจังหวัดนครปฐม จำนวน 9 แห่ง

หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง :

ศูนย์อนามัย ที่ 5 ราชบุรี, สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครปฐม, เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จ.นครปฐม

แหล่งทุน :

สสส.

รูปแบบการดำเนินโครงการ :

การวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ

กลุ่มเป้าหมาย/กลุ่มผู้ร่วมโครงการ :

1) ผู้บริหารโรงเรียนระดับประถมศึกษา

2) ครูที่เกี่ยวข้องกับการจัดอาหาร สุขภาพอนามัย

3) แม่ครัว แม่ค้าในโรงเรียน/นอกโรงเรียน

4) คณะกรรมการสถานศึกษา/ คณะกรรมการองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น/ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข 

5) ผู้ปกครองนักเรียน, นักเรียนระดับประถมศึกษาอำนาจเจริญ

จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ :

1,006 คน

ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย :

1) นักเรียนในวัยเรียนระดับประถมศึกษา

2) โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพใน จ.นครปฐม

3) เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา จ.นครปฐม

ระดับความร่วมมือ :

-

ผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์จากโครงการ :

รูปแบบการจัดการอาหารที่มีไขมันสูงของเด็กในโรงเรียน รอบรั้วโรงเรียน ครอบครัวและชุมชน

Web link อ้างอิงการดำเนินงาน:

-

SDG goal ที่เกี่ยวข้องอื่นๆ :

เป้าหมายที่ 3 สร้างหลักประกันการมีสุขภาวะที่ดี และส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีสำหรับทุกคนในทุกช่วงวัย